ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΟΥ

Μια εργασία των μαθητών της Ε’ και ΣΤ’ τάξης για το σχ.έτος 2004-2005(Νίκος Χωριανόπουλος, Μαρίνα Βιτζηλαίου, Ζωή Κρητικού, Ελισάβετ Λιβάνη, Μαργαρίτα   Βιτζηλαίου)

      Τον   χωριό   μας  το   λένε   Κωμιακή (Κορωνίδα) .

  Η  Κωμιακή    βρίσκεται    στο  βορειοανατολικό   τμήμα   της   Νάξου  και   ανήκει  στο  δημοτικό  διαμέρισμα Κορωνίδας του  δήμου  Δρυμαλίας .  Η  έκταση  που  καταλαμβάνει  το  δημοτικό διαμέρισμα   είναι  42.000  τ.χλμ.

   Στο  δημοτικό  μας  διαμέρισμα, υπάρχουν  κι  ακόμη 16  περίπου οικισμοί, όπως : ο  Απόλλωνας ( ένα  υπέροχο  και  παραθαλάσσιο  χωριό) ,  η  Αγιά (γνωστή  από  τον  Πύργο  της )  ,  οι  Μόνους ,  το  Φαρακλό ,  οι  Αρέλες ,  οι Άγιοι  Θεόδωροι ,  το  Φυρό Σπίτι ,  το  Αμπράμ ( άλλος  ένας   παραθαλάσσιος μικρός  οικισμός ), ο Κάμπος ,  τα  Μικρά ,  η  Xίλια Βρύση, ο Μυρίσης (με  τις  ωραίες μυρουδιές) , το  Σκεπόνι  και η  Μέλινος.. Τα  2/3  αυτών  των  χωριών

είναι παραθαλάσσια   και  μόλις  το 1/3   είναι  ορεινά .

 Η ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ  ΕΝΑΛΛΑΓΗ

     Στα  περισσότερα   χωριά   διαφοροποιείται ο πληθυσμός

από χειμώνα  σε  καλοκαίρι.

Το   χειμώνα  σε όλα  τα  χωριά   και  οικισμούς  του δημοτικού  διαμερίσματος  Κωμιακής, οι  κάτοικοι   είναι λιγότεροι ,  γιατί  πολλοί   ζουν  στις   μεγάλες  πόλεις , όπου  υπάρχουν  περισσότερες  δουλειές .  Το καλοκαίρι  είναι  περισσότεροι  γιατί  έρχονται   για  διακοπές..

ΣΤΟΙΧΕΙΑ  ΓΙΑ  ΤΗΝ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ

Κωμιακή: Λέγεται έτσι επειδή οι παλιοί έλεγαν πως ήταν μεγάλη σαν κωμόπολη ή επειδή είμαστε κωμικοί. Σήμερα η ονομασία που έχει επικρατήσει είναι Κορωνίδα αλλά όλοι σχεδόν στο νησί αναφέρονται στο χωριό μας με την παλιά του ονομασία Κωμιακή.

Απόλλωνας:   στον  Απόλλωνα  αρχαίο  τοπωνύμιο .  Βρίσκεται   στο  ΒΑ  άκρο  της  Νάξου  και  της  περιφέρειας  της  Κωμιακής.  Στην  κορυφή  του  υψώματος  <<  Καστράκι>>  του  Απόλλωνα  υπάρχει  πάνω  σ’ένα  μάρμαρο  μια  αρχαία  επιγραφή <<   ΟΡΟΣ  ΧΩΡΙΟΥ   ΙΕΡΟΥ  ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ   >>.

Φυρρό  σπίτι: στο  φυρρό χώμα ,στα  φυρρόια.. Φυρρός  αρχ.  Πυρρός,  που  έχει  το  χρωμα  της  φλόγας, ο κοκκινοκίτρινος. Στο γλωσσικό ιδίωμα  της Κωμιακής , φυρρός = κοκκινοκέφαλος – κοκκινωπός . το αργιλώδες έδαφος λέγεται φυρρόι και φύρροας.

Χίλια βρύση: Χλιαρή χλιαράκι. Είναι πηγή που βγάζει χλιό =ζεστό νερό. Στο τοπικό ιδίωμα χλιός =χλιαρός χρήση του αρχαίου ρήματος χλιαίνω (χλίασε το νερό κ.α)

Φαρακλό: Αρχαίο φαλακρόν με μετάθεση του ρ. φαρακλό = φαλακρόν όρος.

Αμπράμ: Το τοπονύμιο κατατάσσεται στα προερχόμενα και κυριώνυμα. Σε αρκετά Ναξιακά δικαιοπρακτικά έγγραφα από το 1826 μαρτυρείτε επώνυμο Άμπραμος.

Κάμπος: Λέγεται έτσι επειδή είναι σαν πεδιάδα.

Μικρά: Λέγεται έτσι επειδή είναι πολύ μικρός οικισμός.

Αρέλες: Στην περιοχή βρίσκεται ένα σπήλαιο με υπόγεια νερά.

Σκεπόνι: Μαρτυρείται ως τοπωνύμιο της Κωμιακής σε προικοσύμφωνο του 1673.

Αγιά: Λέγεται έτσι επειδή υπάρχει ένα εκκλησάκι της Παναγίας.

Άγιοι Θεόδωροι: Λέγονται έτσι επειδή εκεί κοντά υπάρχει ένα εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων.

Μυρίσης: Λέγεται έτσι επειδή πάντα είχε πολλά λουλούδια και μύριζαν.

Μέλινος: Λέγεται έτσι επειδή υπήρχε ένα εκκλησάκι του Αγίου Αιμιλιανού.

ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

Γκισιμές: Βρύση με τρεχούμενο νερό. Κισμές =τούρκικη λέξη που σημαίνει βρύση. Βρίσκεται στον αμαξωτό.

Λότζα: Λέγεται έτσι επειδή έχει πολύ κίνηση. Είναι η περιοχή γύρω – γύρω από την εκκλησία.

Πλατανάκι: Λέγεται έτσι επειδή υπήρχε ένας μεγάλος πλάτανος. Ξεκινάει από το σχολείο και φτάνει μέχρι το υδραγωγείο.

Γερο-γιάννης: Για χάρη ενός σοφού γέρου ονομάστηκε έτσι. Ξεκινάει από το σύλλογο γυναικών και φτάνει ως τον γκισιμέ.

Κάψαλος: Λέγεται έτσι επειδή κάποτε έβαλαν φωτιά και έγινε καψιλιά. Ξεκινάει από το υδραγωγείο και φτάνει ως τη Χωστή.

Ροδινές: Λέγονται έτσι επειδή όταν βγαίνει ο ήλιος σε κείνη την περιοχή, είναι όλα ρόδινα. Ξεκινάει από το φούρνο και φτάνει ως την πλατεία.

ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΑ

Οι Εκκλησιές του Δ.Δ  Κορωνίδας είναι οι εξής:

1.     Ι.Ν Θεοσκέπαστης (τρίκλιτη εκκλησία αφιερωμένη στη γέννηση της Θεοτόκου, στον Αγιο Αρτέμιο και τους Ταξιάρχες)

2.     Ι.Ν Αγίου Γεωργίου (βυζαντινή εκκλησία στο κοιμητήριο του χωριού)

3.     Ι.Ν Κοσμά του Αιτωλού (στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου)

4.     Ι.Ν Αγίου Κων/νου και Ελένης (στην έξοδο του χωριού προς Κόρωνο)

5.     Ι.Ν Εισοδίων της Θεοτόκου (στο γήπεδο του χωριού)

6.     Ι.Ν Αγίας Σοφίας

7.     Ι.Ν Αγίων Αποστόλων (στην έξοδο του χωριού προς Απόλλωνα)

8.     Ι.Ν Μεταμόρφωση του Χριστού

9.     Ι.Ν Αγίου Χαραλάμπου (Χίλια Βρύση)

10. Ι.Ν Αγίας Αναστασίας (Μυρίσης)

11. Ι.Ν Αγίου Μάμα (Κάμπος)

12. Ι.Ν Αγίου Ιωάννου (Απόλλωνας)

13. Ι.Ν Σωτήρος του Χριστού (Απόλλωνας)

14. Ι.Ν Πέτρου και Παύλου (κοιμητήριο Απόλλωνα)

15. Ι.Ν Αγίων Θεοδώρων ( Άγιοι Θεόδωροι)

16. Ι.Ν Σωτήρος του Χριστού (Χίλια Βρύση)

17. Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Αγιά)

18. Ι.Ν Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Φανερωμένη)

19. Ι.Ν Αγίου Σώστη (Σταυρί)

 ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

Οι φυσικές πηγές του Δ. Διαμερίσματος Κορωνίδας είναι:

1.     Εμπαλωμένη (Χάσκα)

2.     Φαρακλό (Χίλια βρύση)

3.     Εμπολή (Απόλλωνας)

4.     Αγιά (Αγιά)

5.     Χωστή (Κωμιακή)

6.     Μπαξιβάνη (Κωμιακή)

7.     Ποταμίδες (Κωμιακή)

8.     Σκίδια (Κωμιακή)

9.     Γκισιμές (Κωμιακή)

Η ύδρευση του Δημοτικού μας Διαμερίσματος γίνεται από μερικές εκ των παραπάνω φυσικών πηγών με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να απολαμβάνουν μιας εξαιρετικής ποιότητας νερό (αγαθό δυσεύρετο στις νησιωτικές περιοχές)

ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ

ΓΕΩΡΓΊΑ

Κυρίως καλλιέργεια  πατάτας και διαφόρων λαχανικών (ντομάτες, αγγούρια, πιπεριές, μαρούλια, κρεμμύδια κ.α.) καθώς επίσης αμπέλια

(η Νάξος φημίζεται για το εξαιρετικής ποιότητας κρασί της) αλλά και ελαιώνες κυρίως στον Απόλλωνα.

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

Υπάρχουν αρκετά μεγάλα κοπάδια κυρίως με αιγοπρόβατα αλλά και μικρές μονάδες με πουλερικά όπως κοτόπουλα και γαλοπούλες.

ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ